Portrety - Walczący samotnik Stanisław Witkiewicz

2025-09-05
12:10
TVP Kultura

film dokumentalny
Polska 1986  

Dokument o życiu i twórczości Stanisława Witkiewicza, który był niezwykle interesującą postacią, pozostającą jednakże w cieniu syna Stanisława Ignacego, zwanego Witkacym. Osobowość Stanisława Witkiewicza ukształtowało doświadczenie pokoleniowe - klęska powstania styczniowego. Po jego upadku władze skazały rodzinę Witkiewiczów na pobyt na Sybirze. Tam powstały pierwsze rysunki Stanisława, którymi z czasem zaczął zarabiać. Jako 17-letni chłopiec postanawia wrócić jednak do kraju i podjąć starania umożliwiające powrót rodzicom z wygnania. Rozczarowany atmosferą marazmu panującą w ojczyźnie wyjeżdża do Petersburga, gdzie podejmuje studia artystyczne. Tamtejsze metody nauczania nie odpowiadają jednak Witkiewiczowi, który wyrusza w poszukiwaniu alternatywnych metod studiowania do Monachium. Tutaj odnajduje grupę polskim malarzy, lecz przez cały czas artysta czuje się osamotniony i pozostaje w nienajlepszej kondycji psychicznej. Przeżywa kryzys światopoglądowy i zaczyna miewać myśli samobójcze. Zaprzyjaźnia się jednak z Józefem Chełmońskim, a duży wpływ na jego poglądy i wybory estetyczne wywiera Adam Chmielowski. Po powrocie do Warszawy podejmuje pierwsze próby poetyckie i zakochuje się w Helenie Modrzejewskiej. Razem z przyjaciółmi, na poddaszu hotelu "Europejskiego", postanawia otworzyć 'wielką malarnię'. Stolica odrzuca ten pomysł. Witkiewicz zarabia jako rysownik w czasopismach, ilustruje książki. Powstaje wiele prac o tematyce rustykalnej. Krytycy wówczas zarzucają mu zbyt realistyczne obrazowanie i lubowanie się w rzeczach brzydkich. W Kazimierzu, do którego wyjeżdża, powstaje jeden z najciekawszych jego obrazów "Targ w małym miasteczku". Artysta zapada na zapalenie płuc, potem choruje na gruźlicę. Po powrocie z podróży zagranicznych, które odbywa, wraca do kraju, gdzie poślubia Marię Pietrzkiewicz. W niedługim czasie po ślubie rodzi się Stanisław Ignacy. Witkiewicz podejmuje wówczas walkę o unowocześnienie sztuki i kultury polskiej. Formułuje tezę, że o wartości dzieł plastycznych stanowić ma ich kryterium artystyczne, a więc formalne, a nie temat. W batalii tej pozostaje osamotniony. Umiera w 1915 roku.

Program przeznaczony dla widzów od lat 12.
Czas trwania: 56 min
 

Poprzedni i następny program na kanale TVP Kultura.


<< 10:50 - G. F. Handel: Water Music & Music for the Royal Fireworks (Collegium 1704, Vaclav Luks)

TVP Kultura
2025-09-05 (piątek) 10:50

G. F. Handel: Water Music & Music for the Royal Fireworks (Collegium 1704, Vaclav Luks)

"Water Music" po raz pierwszy zabrzmiała w 1717 roku podczas uroczystości z paradą łodzi na Tamizie. Król Jerzy I z Wielkiej Brytanii i Irlandii był tak zafascynowany utworem, że Händel musiał wykonać go kilkukrotnie. Z kolei "Music for the Royal Fireworks" to suita na instrumenty dęte, stworzona z okazji pokazu sztucznych ogni w ...

13:10 - Robię swoje - Tomasz Konieczny w Operze Wiedeńskiej >>

TVP Kultura
2025-09-05 (piątek) 13:10

Robię swoje - Tomasz Konieczny w Operze Wiedeńskiej

Monograficzna opowieść o cenionym śpiewaku operowym związanym z Operą Wiedeńską, Tomaszu Koniecznym. W reportażu artysta przybliży kulisy swojej kariery, opowie o miłości do muzyki oraz zaprezentuje ulubione miejsca w austriackiej stolicy.



Wyraź swoją opinie na temat tego programu.

 
Tytuł
 
Treść
 
Podpis
 
Prosze przepisać kod z obrazka w poniższe pole.
 
 

Dodaj opinię

 

Polecamy

     
Disney Channel
2025-09-09
5:45
6 / 10
Losy pozornie przeciętnej rodziny. Jednak jej członkowie to chłopak, dziewczyna, pies, kot, mysz i kawałek sera. Serial "Dziewczyna, chłopak, itd" to komediowe podejście do...
Disney XD
2025-09-05
13:25
6 / 10
Greta Grant-Gomez i jej chomik Chomi otrzymują od kosmitów supermoce. Spada na nich ciężar bycia bohaterami. Od tej pory muszą ciągle ratować świat przed kolejnymi...
FILM CAFE
2025-09-05
2:10
Sedno sporu - dramat obyczajowy
6 / 10
Nowy Jork. Isaac Geldhart (Ron Rifkin) to niemiecki Żyd, któremu udało się przeżyć Holocaust. Prześladują go traumatyczne wspomnienia z dzieciństwa, kiedy ukrywał się na...